Zmienianie świata trzeba rozpoczynać od siebie, nie od innych. Dlatego piszemy tutaj, co robimy praktycznie, aby wdrażać zasady etyczne. Nie oznacza to, że jesteśmy idealni; bardzo nam daleko do tego. Ale staramy się. Jeśli robimy coś źle, powiedz nam o tym.
Ekologiczne zasady i standardy produkcji żywności – jako gospodarstwo objęte systemem certyfikacji polegamy przepisom prawnym i kontroli przez jednostkę certyfikującą.
- ✔️ nie stosujemy nawozów chemicznych (a jedynie nawozy naturalne, takie jak np. gnojówka z pokrzywy, obornik oraz inne dozwolone do stosowania w rolnictwie ekologicznym, np. wapno węglanowe);
- ✔️ nie stosujemy chemicznych środków ochrony roślin (a jedynie naturalne, np. gnojówka ze skrzypu)
- ✔️ ściśle przestrzegamy zasad i standardów dotyczących dobrostanu zwierząt i prawie zawsze znacznie je przekraczamy (np. powierzchnia w kurniku, powierzchnia wybiegu dla kur itd.);
- ✔️ używamy wyłącznie nasion ekologicznych, a w wyjątkowych przypadkach (dotychczas zdarzyło się to tylko raz), gdy nie ma na rynku certyfikowanych nasion ekologicznych, występujemy o zgodę do Wojewódzkiego Inspektora w ramach Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN).
Agroekologia – to coś znaczenie więcej niż rolnictwo ekologiczne. Dochodzi ważny aspekt społeczny, kulturowy i polityczny (w znaczeniu: dążenie do dobra wspólnego, a nie w znaczeniu partyjny). Więcej o agroekologii jeszcze napiszemy, a na razie odsyłamy do artykułu, który znajduje się tu i tu.
- ✔️ staramy się zachować tradycyjne metody uprawy roślin i przetwórstwa;
- ✔️ dążymy do suwerenności nasiennej, zachowania starych odmian roślin i niezależności od wielkich korporacji agrobiznesu nasienniczego;
- ✔️ dzielimy się wiedzą (choć niestety mamy jej wciąż zbyt mało);
- ✔️ zwracamy uwagę na społeczny i kulturowy aspekt naszej działalności i dążymy do pełnego wykorzystania naszego potencjału w tym zakresie;
- ✔️ planujemy zaangażowanie we wspólnotowe formy współpracy w lokalnej społeczności, takie jak: spółdzielnia, bank nasion, bank czasu, współdzielenie maszyn rolniczych itd.
Wolne i otwarte oprogramowanie – świat będzie lepszy, jeśli ludzie wybiorą wolne i otwarte oprogramowanie i ograniczą tym samym negatywny wpływ wielkich korporacji technologicznych (ang. Big Tech) na ludzi i społeczeństwa.
- ✔️ korzystamy prawie wyłącznie z wolnego i otwartego oprogramowania. Więcej w artykule Z jakiego oprogramowania korzystamy.
Recykling – to oczywiste, bo przecież w Polsce od wielu lat obowiązują przepisy wymagające recyklingu. Więc raczej nie chcemy o tymi pisać. Ale dla porządku:
- ✔️ odpady segregujemy; plastik, szkło i papier pakujemy do worków i oddajemy do recyklingu; drewno i inne materiały organiczne: niezanieczyszczone chemią – odkładamy do naszego kompostu, zanieczyszczone – oddajemy do recyklingu.
Oszczędzania zasobów – jest znacznie ważniejsze niż recykling. Bo jeśli nie zużyjemy jakiegoś zasobu, to nie będzie go trzeba potem poddawać recyklingowi ani bezpowrotnie marnować. Np. jeśli nie użyjemy energii elektrycznej (bo np. korzystamy z systemu grawitacyjnego, zamiast pomp i podnośników), to nie trzeba produkować tej energii – kopać węgla, transportować go, albo budować paneli słonecznych, wiatraków itd. Poprzez niestosowanie nawozów mineralnych i chemicznych środków ochrony roślin, też oszczędzamy zasoby (oszczędność kopania w kopalniach, gazu ziemnego, transportu itd.). Wykorzystujemy ponownie wszystko, co się da, np. stare worki.
- ✔️ oszczędzamy zasoby, kierując się zasadą, że lepiej jakiegoś zasobu nie zużyć niż go zużyć i potem próbować poddać recyklingowi
Opakowania produktów – naszym pierwszym wyborem jest wykorzystywanie opakowań wtórnych.
- ✔️ przez cały rok zbieramy puste słoiki po żywności, myjemy je i potem jesienią wykorzystujemy jako opakowania dla naszych przetworów
- ✔️ zbieramy i wykorzystujemy ponownie również wytłoczki do jajek oraz odpadki organiczne, które wkładamy do kompostu
Czasami obowiązujące przepisy zabraniają ponownego wykorzystania niektórych opakowań i wtedy korzystamy z nowych.
Porozumienie bez przemocy – staramy się rozmawiać z wykorzystaniem umiejętności porozumienia bez przemocy (ang. Non-Violent Communication – NVC). Można się tego nauczyć, czytając książki o porozumieniu bez przemocy lub na specjalnych kursach, również darmowych on-line’owych.
- ✔️ staramy się usłyszeć „Jaką masz potrzebę?” i otwarcie mówić, jakie my mamy potrzeby;
- ✔️ staramy się nie okopywać w naszych poglądach, lecz wspólnie z naszym rozmówcą poszukiwać rozwiązań, które spełnią potrzeby obydwu stron;
- ✔️ szacunek dla drugiego człowieka jest nienaruszalną zasadą, niezależnie od okoliczności,
- ✔️ myśląc od drugim człowieku, zadajemy sobie pytanie: czy chcę mieć rację czy chcę mieć relację?
Zdrowie psychiczne i dobrostan duszy – jednym ze współczesnych zagrożeń dla ludzi i całej ludzkości jest pogarszający się stan zdrowia psychicznego i dobrostanu duszy. Pomimo rozwoju technologicznego, a czasem i wzrostu zamożności, wciąż bywamy nieszczęśliwi, a nawet stajemy się (jako społeczeństwo) mniej szczęśliwi niż wcześniej (polecamy m.in. ten artykuł: Psycholog: Nie nadążamy za przystosowaniem do świata, który sami stworzyliśmy). Coraz więcej słyszy się o depresjach, samobójstwach. Przyczyną jest brak umiejętności dbania o swoją psychikę i duszę i brak świadomości społecznej, jak to ważne. Chcemy przyczynić się do zmiany tego stanu – na tyle, na ile potrafimy.
- ✔️ zachęcamy naszych Gości i siebie samych do zadbania o swoją duszę i psychikę, do docenienia tego, co jest tu i teraz, do wdzięczności za to, że istniejemy i do spoglądania na przyszłość z wiarą, nadzieją i miłością;
- ✔️ zachęcamy naszych Gości i siebie samych do ograniczenia korzystania ze smartfonów i przeciwdziałaniu uzależnieniu od wynalazków, które dają nam chwilowy zastrzyk pozytywnych emocji, ale w dłuższej perspektywie obniżają nastrój, a nawet przyczyniają się do depresji;
- ✔️ oferujemy pokój gościnny w naszym domu osobom, które potrzebują dojść do siebie w pięknym otoczeniu przyrody, ciszy, spokoju i harmonii z naturą;
- ✔️ staramy się wykorzystać nasze doświadczenie z psychoanalizy do wsparcia każdego, kto tego potrzebuje.
A w czym jesteśmy słabsi i chcemy się poprawić:
⚠️ ogrzewanie domu: dom ogrzewamy zasobami nieodnawialnymi – węglem i drewnem. Co więcej, na razie nie stać nas na ocieplenie ścian, co znacznie przyczyniłoby się do ograniczenia naszego śladu ekologicznego. Zrobimy coś z tym, ale wymaga to dużych inwestycji. Jeśli chodzi o drzewa, to na razie ścięliśmy osiem drzew, a za to posadziliśmy ponad dwieście.
⚠️ napęd ciągnika: nasz stary traktor (Ursus C-355) napędzany jest olejem napędowym. Ach, na razie nie naleźliśmy lepszego rozwiązania!
⚠️ źródła prądu mamy takie, jakie większość gospodarstw korzystających z dostawców prądu: paliwa kopalne. Ale mamy nadzieję na wdrożenie fotowoltaiki.
Dlaczego warto mówić i rozmawiać o etyce?
We współczesnej Polsce przyjęło się, że o zasadach etycznych mówi się głównie po to, by kształtować pozytywny wizerunek, np. swojej firmy, miejscowości itd. I my pewnie też tak czasem robimy, bo nam też zależy, żeby nas dobrze widziano.
Ale znacznie ważniejsze jest co innego: jeżeli będziemy odważnie mówić o etyce i moralności, to będzie lepsze nasze życie i świat wokół nas. Warunkami są szczerość i szacunek dla rozmówcy. Jeżeli zaangażujemy się w rozmowy o etyce, to nie pozwolimy politykom nadużycia i plucie nam twarz, wielkim firmom nie pozwolimy na wykorzystywanie ich dominującej pozycji do wyzyskiwania słabszych, nie zgodzimy się na głupią przemoc w naszym otoczeniu, a za to będziemy dla siebie wzajemnie lepszym wsparciem w rozwijaniu się moralnym i duchowym na co dzień. Dzięki temu będziemy po prostu szczęśliwsi. A życie mamy przecież tylko jedno – warto by dawało nam poczucie sensu i satysfakcję. Brzmi to trochę idealistycznie? Hm… przeżyliśmy już zbyt wiele lat i doświadczyliśmy zbyt wiele, żeby myśleć, że skupienie się tylko na swoim interesie jest lepszą receptą na szczęście w życiu. Dlatego zapraszamy Cię do rozmowy o etyce.